İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde, gıda, beslenme ve tarım gibi konularla ilgilenmesi için 16 Ekim 1945'te oluşturulan FAO'nun kuruluş günü, 1979'dan bu yana aynı zamanda "Dünya Gıda Günü" olarak kutlanıyor. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), bu özel günde gıda ve tarım alanında dünyadaki sorunlara ışık tutan forum ve konferanslar düzenlerken, bu yıl gıdanın bir insan hakkı olduğu teması işleniyor.
FAO Genel Direktör Yardımcısı Beth Bechdol da bu yılki Dünya Gıda Günü vesilesiyle dünyadaki aç insan sayısından, Gazze, Sudan, Haiti ve Ukrayna gibi savaş ve çatışmaların yaşandığı yerlerin durumlarına ilişkin AA'ya yazılı bir röportaj verdi.
Bu yılki Dünya Gıda Günü'nde dünyadaki açlığa ilişkin son veriler sorulan Bechdol, "2023'te yaklaşık 733 milyon kişi açlıkla karşı karşıya kaldı. Bu, küresel olarak 11 kişiden 1'ine ve Afrika'da 5 kişiden 1'ine eşit. Bu kabul edilemez." ifadesine yer verdi.
Bechdol, "Bugün küresel nüfusun neredeyse yarısı gelişmek ve bazı durumlarda da hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu besinleri alamıyor. Gıdaya erişim, temel bir insan hakkıdır ve bu, kolektif bir sorumluluktur. Daha iyisini yapmalıyız." açıklamasını yaptı.
İnsanları açlığa iten başlıca nedenlerin çatışmalar, iklim krizi ve ekonomik şoklar olduğunu belirten Bechdol, "Bu faktörler kırılganlıkları daha da kötüleştiriyor ve insanları, geçim kaynaklarını daha savunmasız bırakıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Akut gıda güvensizliği seviyelerinin rekor düzeylere ulaştığını ve gıda krizlerinin giderek uzadığını gözlemlediklerini aktaran Bechdol, bu noktada bir yılı aşkın süredir İsrail saldırısı altındaki Gazze ile ilgili şunları kaydetti:
"Özellikle Gazze Şeridi'ndeki gıda güvenliğindeki keskin bozulma nedeniyle, BM Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) 5. aşama yani 'felaket/kıtlık' düzeyinde akut gıda güvensizliği yaşayan insan sayısında şimdiye kadar gördüğümüz en yüksek sayılara ulaştık. Gazze Şeridi'ndeki, raporlama tarihimizdeki en ciddi gıda krizidir. Ayrıca, IPC Aşama 3 yani 'kriz', Aşama 4 'acil durum', Aşama 5 'felaket' seviyelerinde bulunan insanların çoğunluğunun tarımla bağlantılı insanlar olması beni özellikle endişelendiriyor."
"1 EYLÜL 2024 İTİBARIYLA GAZZE'DEKİ EKİLEBİLİR ARAZİLERİN ÜÇTE İKİSİNDEN FAZLASI ZARAR GÖRMÜŞ DURUMDA"
IPC raporunun haziran ayında yayımlanan baskısına atıf yapan Bechdol, "Gazze'deki durumun ciddiyetinin hepimiz farkındayız; nüfusun yüzde 96'sı IPC 3. Aşama ve üzeri yani kriz, acil durum ve felaket seviyelerinde akut gıda güvensizliği yaşıyor. Günlük olarak 2 milyondan fazla insanın açlıkla karşı karşıya olduğundan bahsediyoruz." ifadelerine yer verdi.
Bechdol, geçen hafta BM Uydu Merkezi ile işbirliğinde elde edilen uydu verilerinden, Gazze Şeridi'ndeki tarım arazilerine ve tarımsal altyapının uğradığı zararın arttığına dair bir değerlendirme yayımladıklarını hatırlatarak, şöyle devam etti:
"Değerlendirmemize göre, 1 Eylül 2024 itibarıyla Gazze'nin ekili alanlarının üçte ikisinden fazlası hasar gördü. Tüm hasarların boyutu, şu anda ve gelecekte gıda üretimi potansiyeli konusunda ciddi endişeler yaratıyor çünkü gıda yardımı tek başına Gazze halkının günlük ihtiyaçlarını (hem miktar hem de besin kalitesi açısından) karşılayamıyor."
Bechdol, barışın gıda güvenliği için ön koşul olduğunu ve barış olmadan gıda güvenliğinin olmayacağının altını çizdi.
UKRAYNA, SUDAN VE HAİTİ'DEKİ DURUM
Gıda krizlerinin farklı boyutlarda yaşandığı Ukrayna, Sudan ve Haiti'deki durumun sorulması üzerine Bechdol, "Ukrayna'da tarım sektörü sağlam kalmaya devam ediyor ancak kırılgan bir durumda. Tarım sektörü, 1,4 milyon dolar sulama ve su kaynaklarıyla ilgili olmak üzere toplam 80 milyon doları aşan zarar gördü. Depolama altyapısındaki hasarlar kapasiteyi 14 milyon ton azalttı. FAO, Ukrayna'daki karlılık ve 2024 hasadı konusunda endişeli." ifadelerini kullandı.
FAO Genel Direktör Yardımcısı, Sudan ile ilgili ise şunları kaydetti:
"Sudan'da son çatışmalar, insani krizi tam anlamıyla bir felakete dönüştürdü ve Darfur'un bazı bölgelerinde kıtlık koşullarını doğruladı. FAO, acilen düşmanlıkların hemen durdurulması, hayat kurtaran gıda, beslenme ve nakit yardımlarının hızla artırılması ve acil tarımsal yardımların sağlanması çağrısında bulunmaktadır. Son derece zorlu koşullara rağmen FAO, 29 Ağustos itibarıyla 1,9 milyondan fazla kişiye yüksek besleyici değeri olan tahıl tohumları dağıtarak, 5 kişilik bir ailenin 12 ay boyunca yeterli gıda üretebilmesini sağlamıştır."
Haiti'nin de ciddi bir güvenlik kriziyle mücadele ettiğini belirten Beth Bechdol, sözlerini şöyle sürdürdü:
"5,4 milyon insan, her gün kendilerini ve ailelerini doyurmakta zorlanıyor. Bu, dünyadaki krizler arasında akut gıda güvensizliği yaşayan en yüksek oranlardan birini temsil ediyor. El Nino ve La Nina gibi faktörler durumu daha da kötüleştiriyor. Devam eden Atlantik kasırga sezonunda 7 büyük kasırganın beklenmesi, Haiti'nin kırılganlığını artıracak. Haiti'deki en gıda güvensiz insanların yüzde 75'inden fazlası kırsal bölgelerde yaşadığından, tarımsal destek kritik bir can simidi niteliğindedir."
