'Bu yıl kara cuma indirimlerini dört gözle bekleyen vatandaşlar, alacakları eşyaların ne kadar indirime gireceğini merak ediyor… Bu yıl kara cuma hangi güne denk geliyor?!'
Müslüman mahallesinde okuduğum büyük puntolu bu manşet mü 'minin cumasını karartmaya yeter mi? Ya da bir ihtiyacımı almak üzere hızlıca girip çıkmayı planladığım alış veriş merkezinde işittiğim 'kara cuma indirimi, kara cuma' nidası nasıl olur da bir Müslüman satıcıyı karanın tellalı yapar? Nedir bu kara cuma?
İnsanlık İslam'la şereflenmeden evvel haftanın altıncı gününe arûbe denirmiş. İbranice'de ereb kullanımıyla karşılık bulan Âramîce kökenli bu kelime aslında Süryanîce'de 'rahmet' manasına gelir. Yahudilerin cumartesine hazırlık yaptıkları arefe anlamındaki ereb shabat ya da diğer bir ifadeyle arûbe günü pazar kurulurmuş, cumartesiye yani kutsala karşılama olsun diye.
Hristiyan aleminde ise şükran günü sonrasındaki ilk cuma; Noel'den önceki büyük, tatilden sonraki ilk cuma yahut İsa'nın çarmıha gerildiği cuma gibi bir çok black kabilinden cuma'lar almış Hristiyan geleneğindeki yerini.
İsimlerini duyduğumuzda bir müslüman olarak kalbimizi ısıtan ensar ise hicretten önce toplantı yaptıkları güne 'toplamak, bir araya getirmek' anlamında cum'a derlermiş, cumua, cuma… Hicretten önce bir araya gelen bu Medineli Müslümanlar Yahudilerin de Hristiyanların da haftada bir toplandıkları özel bir günleri bulunduğunu ifade ederek arube günü toplanıp ibadet etmeye karar vermişler. İslam'da cuma gününün ortaya çıkışı böyle vuku bulmuş, Cuma suresi de bu olaydan sonra nazil olmuştur.
Velhasılı ehl-i kitaptan kimi cumartesi kimi pazarı kutsal görürken bize de 'cuma' nasip olmuş en mübareğinden…
Hz. Peygamber, 'Güneşin doğduğu en hayırlı gün cumadır; Âdem o gün yaratılmış, o gün cennete girmiş ve o gün cennetten çıkarılmıştır; kıyamet de cuma günü kopacaktır' buyurmuştur. Kur'an-ı Kerim ise 'Cuma' günü namaz için çağrı yapıldığında hemen namaza gidin ve alışverişi bırakın' diye mezkur saatlerle alakalı biz mü'minleri bizzat uyarmıştır. Bir de müjde vardır yüce Yaratan'dan bize erişen 'yevmü'l-mezîd'de yani cennette cumaya tekabül eden günde ya da bir diğer ifadeyle ikramı çok olan cennet gününde kullarına kendisini ziyaret etme lütfunu sunacağı bildirilir.
Ezcümle bizim cumamız müjdelerle doludur. Sözgelimi cuma günü gerekli temizliği yaptıktan sonra camiye gidip hutbe dinleyen ve namazı kılan kimsenin o gün ile daha önceki cuma arasında işlemiş olduğu günahların affedileceği belirtilmiştir.
Peki toplumumuzda Tanzimat'tan 1935'e kadar tatil günümüz olan Cuma'ya ne oldu? Neye kime bakarak karardı böyle?
Şimdi söyler misiniz bana, boy abdesti almanın, tırnakları kesmenin, dişleri fırçalamanın, güzel elbiseler giyinip, güzel kokular sürünmenin; duanın, zikrin sünnet olduğu bir cuma günü mü'min için nasıl kara olabilir?
Ve bir mümin nasıl olur da tam da Cuma saati yani namaz vaktinde vitrinlerin kara zehrinin uşağı olur?
Kendinize ufacık bir iyilik yapın ve lütfen karar verin. Sizin Cuma'nız hangisi? Mübarek mi, black mi?